Interview met Gaelwyn van der Mije
Als je rondloopt in de omgeving Udenstraat van De Laar West, dan zie je al snel een van de projecten van groenverbetering die zijn uitgevoerd op initiatief van Gaelwyn van der Mije, ecologisch hovenier, educator en landschapsecoloog van kleinbedrijf Natuurkracht en Educatie. Het gaat dan voornamelijk om grasveldjes die werden gebruikt als hondenuitlaatplek en waar zich geregeld zwerfvuil verzamelde, maar die nu zijn omgetoverd tot groene oases met veel rijke natuur. Het betreft de volgende projecten:
Heemtuin ’t Udens hofje met fruitbomen en fruitstruiken, bloembollen, vaste planten en kruiden, alles bij elkaar meer dan 80 soorten;
Boomspiegels met Hazelaar, Dwergmispel, Vlinderstruik, Bosaardbei, Vlier, Citroenmelisse en Rimpelroos;
Een Taludpark met Gewone vlier, Kardinaalsmuts, Zwarte bes, Vingerhoedskruid, Bosandoorn, Gele dovenetel, Kleine bosaardbei, Smeerwortel, Daslook en Kraailook;
Een voor iedereen toegankelijke Bostuin De Laar met fruitbomen, bessenhaag en winterharde kruiden, vaste planten en sierstruiken;
En Heemtuin ’t Singelshofje met ruim 60 soorten planten van fruitbomen tot bessenstruiken, sierheesters en vaste planten tot kruiden.
Dit alles is in de afgelopen jaren ontstaan, mede met de hulp van Alex, de medewerker groen, diverse vrijwilligers, stagiaires van Helicon Velp, bewoners van Udenstraat en Aalburgstraat, de Gemeente Arnhem en Dolmans Landscaping Group. Je zou kunnen zeggen dat de natuur in De Laar hiermee een enorme oppepper heeft gekregen en dat dit alles perspectief geeft voor veel meer in deze trant.
Gaelwyn, ik kan mij voorstellen dat er bewoners zijn van De Laar die het best wel leuk zouden vinden om een heemtuin vlak in de buurt te hebben. Als ze jou daarvoor benaderen, hoe gaat dat dan in z’n werk? Trouwens, hondenbezitters, het lijkt mij toe dat zij toch graag gelegenheid houden om hun hond uit te laten. Wordt daar rekening mee gehouden?
“Iedereen kan mij benaderen via email of bellen of appen. Eerst luister ik naar de wensen en behoeften, vervolgens kijk ik naar de locatie waar ik dan mee moet werken. Op basis van een screening van de locatie kan ik de mogelijkheden en onmogelijkheden benoemen en de eventuele vervolgstappen om het alsnog mogelijk te maken. Elke locatie biedt immers haar eigen uitdaging. Vervolgens wordt in overleg met de opdrachtgever gewerkt aan de volledige uitvoering inclusief advisering, beheer en lange termijn doelen. Als het openbaar terrein betreft, dan is de 1e stap een verzoek indienen bij Milly Kors van gemeente Arnhem, en als het dan past binnen het bestemmingsplan, dan wordt er een plan uitgewerkt en na goedkeuring uitgevoerd. Met betrekking tot honden uitlaatgebieden kan ik het volgende zeggen. Als in het bestemmingsplan staat dat de locatie is toegewezen als hondenuitlaatgebied, dan is het per definitie verboden om er bijvoorbeeld een heemtuin van te maken. Dus enkel op plekken waar het geen officiële hondenuitlaatplaats is kan er getransformeerd worden.”
Op je website zie ik dat Natuurkracht & Educatie zich focust op ecologische, eetbare tuinen wat betreft aanleg, onderhoud, advisering en/of educatie. Zijn de hierboven geschetste projecten dan te zien als representatief of richt je je ook op particulieren die hun eigen tuin willen verbeteren?
“De genoemde projecten zijn ieder een op zichzelf staand voorbeeld van een samenhang van de kernwaarden: ecologisch divers, eetbare eigenschappen, multifunctioneel en zelfvoorzienend, bestemd voor zowel dieren als de mens om daarvan te eten. Ook is de inrichting zodanig dat er voor het onderhoud minimale ingrepen gedaan hoeven te worden. Elk project is evenwel ook gebaseerd op doelstellingen en mogelijkheden die de locatie aanbiedt. En voor particulieren spelen daarbij de specifieke behoeftes en wensen die men heeft. Dit dan meegenomen in het ontwerpproces geeft iedereen een unieke mix van planten, bodemsamenstelling en symmetrie in de tuin. Iedere particulier die een duurzame, ecologisch vriendelijke tuin wenst is van harte welkom, van klein stadstuintje tot grote landschappen.”
Op je website wijs je op het belang van circulair denken, dat al het afval wordt hergebruikt, verwerkt wordt tot nieuwe producten. Maar tegenwoordig hoor je ook veel over vergroening die wenselijk is in verband met klimaatverandering, versterking van de biodiversiteit en verbetering van de leefkwaliteit. Kan je je voorstellen dat je ook advies geeft voor vergroening die zich specifiek daarop richt, op bijvoorbeeld vergroening van gevels, daken, tuinen en straten?
“Absoluut, daar ben ik immers al mee bezig met de genoemde projecten. Denk aan herintroductie van verloren inheemse soorten in dit gebied. De kernwaarden die je noemt zitten allemaal onder de paraplu van ecologisch tuinieren.”
Ken je de actie Tegelwippen? In Arnhem heeft die actie al veel succes gehad. Arnhem werd zelfs nummer 1 van 114 deelnemende gemeenten in 2021. Toch denk ik dat veel mensen nog remming ervaren bij het tegelwippen, in bijvoorbeeld hun eigen tuin, of voor het vergroenen van een kale gevel. Heb jij ideeën voor hoe ze ‘over de drempel’ te halen zijn?
“Ik ken deze actie jazeker. Wat mij vaak opvalt bij de doorsnee burger is het volgende: onwetendheid, angst, aannames. Veel mensen denken dat een groene tuin arbeidsintensief is, terwijl dit een ontwerpkeuze is. Veel wilde planten zijn tijdelijk en gedijen enkel onder bepaalde condities. Mijn suggestie zou zijn: geef uitleg over de randvoorwaarden die nodig zijn voor een succesvolle, laagdrempelige groene tuin met arbeidsvriendelijke insteek.”
Het is een wild idee misschien, maar is bijvoorbeeld een heemtuin te combineren met een kunstwerk? Een beeld, plastiek, dat op de een of andere manier een ‘goed huwelijk’ aangaat met het groen er omheen? Volgens mij is daar wel belangstelling voor, van kunstenaars, en van kunstliefhebbers en omwonenden.
“Zeker is het een mogelijkheid. Kijk maar naar de vlindertuin in park Sonsbeek. Die is gebaseerd op een groot kunstvoorwerp. Ook hierbij geldt het argument: je past je beplanting aan, aan hetgeen waar je mee moet werken. Of dit nu een fontein, een kunstwerk, een bouwwerk of iets anders is. Elke scenario heeft zijn eigen karaktereigenschappen en dus mogelijkheden.”
Ik heb weleens gelezen dat stedelijke gebieden met extra vergroening uiteindelijk eenzelfde rijke biodiversiteit kunnen ontwikkelen als bijvoorbeeld een natuurpark. Het is misschien wel een idee om bijvoorbeeld heel Arnhem-Zuid zodanig in te richten dat het uiteindelijk het karakter krijgt van een natuurgebied. Lijkt je zoiets mogelijk en zou je daarvoor adviezen willen geven?
“Dat lijkt mij zeer zeker mogelijk, mits je rekening houdt met de locatie en randvoorwaarden die het gebied met zich meeneemt. De soortenrijkdom kan dan exploderen ten bate van iedereen en met een minimaal onderhoud als resultaat. Ik pleit hier al voor bij Gemeente Arnhem en lokale partijen zoals Park Lingezegen, stichting Ecovrede en de biologische tuindersvereniging Elderveld. Ik zou mij graag nog meer willen inzetten hiervoor, waar dit maar mogelijk is.”
Voor meer info, zie: https://www.natuurkrachteneducatie.nl/
